czwartek, 21 lutego 2008

Europa

Półwyspy:
Kanin - Rosja
Kolski - Rosja
Bretoński - Francja
Bałkański –
Albania, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Czarnogóra, Grecja, Kosowo, Macedonia, europejska część Turcji, Serbia (poza Wojwodiną), Chorwacja (jedynie część terytorium leży na Półwyspie Bałkańskim), Rumunia
Peloponez - Grecja
Jutlandzki – Dania, Niemcy
Skandynawski -
Norwegia, Szwecja i północno-zachodnia część Finlandii.
Iberyjski -
Hiszpania, Portugalia i Gibraltar.
Apeniński – Włochy, San Marino, Watykan
Krym - Ukraina
Niziny:
Wsch.europejska –
europejska cz. Rosji, Białoruś, Ukrainia, Litwia, Łotwia, Estonia, Mołdawia i Kazachstan
Polska -
Niemiecka Francuska
Węgierska
Rumuńska
Czarnomorska
Doliny Rodanu
Padu
Andaluzyjska (dół Hiszpanii)
Wyżyny:
Nadwołżańska - Rosja
Środkoworosyjska – Rosja, część Ukraina
Wołyń – zach. Ukrainy, wsch Pl
Podole - Ukraina
Wyż. Bawarska - Niemcy
Wyż. Czesko – Morawska - Czechy
Transylwańska - Rumunia
Góry:
Kantabryjskie – płn Hiszpania
Iberyjskie - Hiszpania
Koldyliera Centralna
Betyckie – Hiszpania
Pireneje – gr. Franc-Hiszp. Andora
. Brytania
Nowa Ziemia -Ros. archip. wysp. polarnych
Irlandia – W. Bryt. Irl.
Svalbard - norweska prowincja w Arktyce
Sycylia - region autonomiczny we Włoszech
Sardynia - Włochy
Ziemia Fran. Józefa - rosyjski archipelag
Korsyka - odrębny francuski region administracyjny.
Kreta - Grecja
Islandia - państwo Oc. Atlantycki
Malta – państwo M.Śrudziemne
Zelandia - Dania
Baleary ( Ibiza, Majorka, Minorka, Formentera )- Hiszp.
Cyklady – Grecja, M.Egejskie
Sporady – S. Poł, S. Płn. arch. Grecja
Owcze - terytorium zależne Danii.
Hebrydy – płn-zach wyb. Szkocji, W.Bryt.
Orkady – płn. Wyb. Szkocji M. Płn, O. Atlan
Szetlandy (Anglia) – O.Atl. W.Bryt






Morza:
Karskie – – cz. O Arktycznego, płn wybrz Azji, między wysp. N. Ziemi i arch. Zie. Fr. Józefa i Ziemi Płn. m.szelfowe Arkt. M. Śródziemn. Od zach. M.K. łączy się z M. Barentsa za pośr. kilku cieśnin: Rów św. Anny, Karskie Wrota, Jugorski Szar. Od wsch. z M. Łaptiewów gł. przez Cieśn.: Wilkickiego, Szokalskiego i Czerwonej Armii. Do M.K. wpadają duże syb. rz: Ob i Jenisej.
Białe – m. śródlądowe, część O. Arktycz., poł.między Półwy. Kolskim, a wybrz.płn Rosji. Ma ok.120 tys. km² pow. Max głęb. przekr. 300 m. Najw. Port. jest Archangielsk.
Barentsa – cz. O. Arkt., między Eu. Płn, arch. Svalbard i Z.Fr.Józ., a Wyspą Niedźwiedzią. Pow. 1,4 mln km2, śr.głęb.229 m, max.gł.do600 m. Na zach. łączy się z M.Norweskim. Gł.porty: Murmańsk (Rosja), Kirkenes (Norwegia), Hammerfest (Norwegia).
Norweskie – cz.O.Arkt. na zach.od Norwegii i na płn.od Wysp Bryt. śr. gł. 1 600 – 1 750 m, najgł.m. 3 970 m, Typ m.Otwarte (cz.o. Ark.)Wielkość: powierzchnia:1380000km2 -objętość:2 400 000km2, liczne zatoki (fiordy), małe wysepki, brzeg Norwegii silnie rozczłonkow. Wyd.się ropę naftową. Gł.porty: Trondheim, Tromsø, Narwik.
położone jest mię.wybrz. Danii, Szwecji i Norwegii na wsch., Wysp Brytyjskich na zach. Niemiec, Belgii, Holandii i Francji na poł.. Z M. Bałt. połącz. Cieśnin: Kattegat (przez Limfjord), Sund, Wielki Bełt, Mały Bełt. Na dnie znajd.Krater Silverpit. ryby: śledzie, makrele, flądry, dorsze, zasoby: gaz ziemny, ropa naftowa, węgiel kamienny, najw.porty: Rotterdam, Londyn, Antwerpia, Hamburg, Edynburg, Bergen, Oslo
Zat. Biskajska – cz.O.Atlantyckiego między płn Hiszpanią a zach.Francją. Obszar silnych sztormów. Głębokość do 5120 m,Do Z.B.uchodzi m.in. Loara i Garonna.Ważn.porty: Bordeaux, Brest, San Sebastián, Bilbao.
Śródziemne – m.międzykont.między Europą, Afryką i Azją, pow.ok. 2,5 mln km². Na zach.poł. Cieśniną Gibraltarską z O.Atlant., przez Cieśninę Dardanele z M.Marmara i dalej z M.Czarnym,przez Kanał Sueski z M. Czerwonym i dalej O.Indyjskim.

Egejskie – m.we wsch.cz.M.Śródzie.poł.między Półwysp.Bałkańskim, Az. Mniejszą a wys.:Kretą, Karpathos i Rodos. Poprzez cieśninę Dardanele łączy się z Morzem Marmara i Morzem Czarnym, a przez Kanał Koryncki z Morzem Jońskim. Linia brzegowa tego morza jest doskonale rozwinięta (liczne półwyspy i zatoki), a powierzchnię wodną urozmaicają liczne wyspy (archipelagi Cykladów, Dodekanezu, Sporadów Północnych, pojedyncze wyspy: Eubea, Chios, Limnos, Lesbos, Samotraka, Imroz i inne). Dodatkowo wyróżniono więc trzy akweny: Morze Trackie na północy, Morze Mirtejskie i Kreteńskie na południu. Morze Egejskie podzielone jest między Grecję i Turcję.
Adriatyckie – płn. odgałęzienie M.Śródziem.rozdziela Półw.Apeniński od Bałkańskiego.uchodzą rzeki Pad i Neretwa. Państwa:Włochy, Słowenia,Chorwacja, Bośnia i Hercegowina,Czarnogóra, Albania.Gł.porty:Triest, Wenecja, Rawenna, Bari, Koper, Rijeka, Split, Dubrownik, Bar, Durrës.
Liguryjskie – cz.M.Śr.od Wybrz.Liguryjskiego na płn.(Włoska Riwiera, Liguria), Wybrz.Toskańskiego na wsch. po franc.wyspę Korsyka i włoską Elbę. Zat. Genueńska stan. Płn.cz. Na poł.wsch. Arch.Toskański łączy M.L. z M. Tyrreńskim; jest zlewiskiem dla wielu rzek północno - zachodnich Włoch m.in. rzeki Arno.
Tyrreńskie – cz.M.Śr.między Korsyką, Sardynią, Półw.Apenińskim i Sycylią.uchodzi rz.(2długość)Włoch – Tyber.Gł.porty: Livorno, Piombino, Neapol, Salerno, Palermo, Bastia.
Jońskie – cz.M.Śr.między poł-zach.cz.Półw.Bałkańskiego (Grecja) a poł-wsch.wybrz.Półw. Apenińskiego , Sycylią (Włochy). Od płn. z M. Adriatyck.przez Cieśn.Otranto, od zach.z M.Tyrreńskim przez Cieśn.Mesyńską,od wsch.z M.Egejskim przez Kanał Koryncki.liczne zatoki, najw. to: Tarencka, Squillace (zach.cz.), Ambrakijska, Patraska, Koryncka, Kiparysyjska, Meseńska (cz.wsch.). We wsch. cz. znajd. Arch. Wysp Jońskich. Duże porty: Włochy: Tarent, Katania, Syrakuzy;Grecja: Patra, Kerkira
Czarne – śródlądow.między Az.Mniejszą na poł., Kaukaz. na wsch., niż. Wsch.europ. na płn.i Półw.Bałkańskim na zach. syst.O. Atlantyc.poł. Cieśn.:Bosfor i Dardanele z M.Śr, płn.cz.oddzielona przez Półw.Krymski nosi nazwę: M.Azowskie, łączy je Cieśn.Kerczeńska.Pow.422 000 km² (461 000 km² z M.Azowskim), śr.gł.1315 m,max.gł.2258m, Poł-wsch. i zach.wybrz. strome, północne płaskie,zapiaszczone, półwysep Krymski. zatok (Jagorlicka, Tendorowska, Karkinicka, Eupatorij, Sewastopolska, Bałakawska, Teodozyjska) Najw.rz.: Dunaj, Dniestr, Boh i Dniepr.Porty: Konstanca-Rumunia, Burgas i Warna-Bułgaria, Noworosyjsk-Rosji, Odessa-Ukrainie, Poti-Gruzji, Trabzon i Samsun-Turcji.
Azowskie
Cieśniny:
Kaletańska
Gibraltarska
Kanał La Manche


Azja


Przylądki:
N – Czeluskin
W – Baba
S – Pian
E - Dzieżniewa Jamał


AFRYKA

Przylądki:
N – Biały
S – Igielny
W – Zielony
E – Hafun



AM. PN

Przylądki:
N – Murchisona
S – Mariaro
W – Księcia Walii
E – Saint Charles




AM. PD.

Przylądki:
N – Gallinas
S – Froward
W – Parinas
E - Branco


AUSTRALIA Przylądki: Płn – Jork Poł– Wilson’s Zach – Sleep Wsch- Byron
Australia, najmniejszy kontynent (o powierzchni 7,7 mln km2), położony w całości na półkuli południowej, który wraz z czterema archipelagami: Nową Zelandią, Melanezją, Mikronezją i Polinezją, rozsianymi na wielkich przestrzeniach Oceanu Spokojnego, tworzy odrębną część świata nazywaną Australią i Oceanią. Australia nie posiada połączenia lądowego z żadnym innym kontynentem. Północne, zachodnie i południowe brzegi kontynentu oblewają wody Oceanu Indyjskiego, wschodnie - Oceanu Spokojnego.

Brak komentarzy: